30.11.2021 Publikacja tekstu „Queerstoria domowa” Joanny Krakowskiej w Dwutygodniku.com. „Kiedyś mówiło się o queerowaniu kanonu, dziś kwestionuje się zarówno normy, jak i sam kanon – raczej niż uprawiać partyzantkę kulturową, trzeba pisać i opowiadać inne historie”. Tekst ukazał się w ramach projektu Dwutygodnika.com „Nienormatywne historie Polski” realizowanego przy wsparciu Ambasady USA  w Polsce.

Fragment tekstu:

„Jak zatem pisać tę polską odmieńczą historię i do jakich jej sięgać korzeni? To prawda, że u nas jest kulis jak w gwieździe, a w każdej kulisie archiwalne pudła, niedoczytane tomy, nieznani ludzie i szafy, szafy, szafy. Niektóre trzeba dopiero otworzyć, wokół innych praca już od dawna wre i nawet widać jej efekty. Archiwa się bada, ale także tworzy. Biblioteki się gromadzi, ale też przeczesuje. Powstaje nowa sztuka, a sztuka dawna domaga się nowej uwagi. I jeszcze nie do końca wiadomo, czy lamentować nad brakiem źródeł, czy cieszyć się niewyczerpanymi dotąd możliwościami ich wytworzenia. Praca nad polskimi historiami queerowymi ma bowiem taką specyfikę, że musi toczyć się jednocześnie w tył i w przód, nie po kolei, niechronologicznie, punktowo raczej niż linearnie, jednocześnie tu i teraz oraz w płytkiej i w głębokiej przeszłości, narzędziami tradycyjnej kwerendy i nowoczesnej lektury. I toczyć się równolegle z erupcją queerowych przedstawień, narracji, obrazów, performansów, muzyk i projektów, stanowiących w Polsce żywą teraźniejszość artystek i artystów, a także osób piszących o tej rzeczywistości i ujmujących ją w teoretyczne ramy.  

To historia, w której nie zawsze będzie można oddzielić przeszłości od teraźniejszości, bo granica między nimi jest dziwnie płynna i nieoczywista. To być może także historia skazana na brak syntezy, trudno bowiem coś tak heterogenicznego jako homostoria ująć w całościową narrację, zwłaszcza jeśli tak zróżnicowane są metody jej badania i tak niepokojąca jej nieciągłość zarówno w doświadczeniu odmieńczości, jak i tego doświadczenia rozpoznawaniu. Polska historia queerowa może być więc naprawdę odmienna od tych historii, które znamy na pamięć, nie tylko dlatego, że rozgrywa się w kulisach i ujawnia efemerycznymi „scenami jak w kalejdoskopie”, ale dlatego, że domaga się wyjątkowych transdyscyplinarnych kompetencji. Że bez osób zajmujących się nie tylko historią, ale też kulturą, literaturoznawstwem, psychologią, medycyną, performatyką, antropologią, prawem i sztuką, bez archiwistów, aktywistek, autorów, artystek nie da się jej napisać.

Otwarte natomiast pozostaje pytanie: czy chęć i energia do jej pisania bierze się tylko czy głównie z własnego queerowego doświadczenia? Wydaje się bowiem, że jak w przypadku żadnej innej opowieści o przeszłości, ten aspekt osobistego doświadczenia i poszukiwania jego odbić zwielokrotnionych odgrywa kluczową rolę. Co skłaniałoby do bliższego zastanowienia się nad tożsamościowym i wspólnotowym charakterem homostorii, lesstorii, queerstorii i nad niebezpieczeństwami tej drogi, którą podążały zwykle tradycyjne historie narodowe”.

*************

ODNOŚNIKI L*AW
Odmieńcza rewolucja. Performans na cudzej ziemi” Joanna Krakowska (książka)
Próba czytana. Odmieńcza rewolucja” reż. Michał Borczuch

KONTEKSTY & LINKI
TEKSTY
https://www.dwutygodnik.com/artykul/9789-queerstoria-domowa.html?utm_source=pocket_mylist
http://www.ispan.pl/pl/o-instytucie-sztuki-pan/biogramy-pracownikow/joanna-krakowska

AUDIO
„O tekście po tekście” z Joanną Krakowską rozmawia Maciej Jakubowiak