22.04.1973 Premiera kultowej komedii Poszukiwany, poszukiwana w reżyserii Stanisława Barei, który wraz z Jackiem Fedorowiczem napisał scenariusz filmu, wykorzystujący jeden z najbardziej znanych gagów sztuki filmowej i teatralnej – płciowe qui pro quo.
Jesteśmy świadkiniami_ami perypetii muzealnika Stanisława Marii Rochowicza (Wojciech Pokora), który “zmienia się” w Marysię. Kobiece przebranie to kamuflaż, który pozwala bohaterowi uniknąć konsekwencji podejrzenia o kradzież obrazu. Rochowicz postanawia, że na czas jakiś ukryje się, by stworzyć kopię skradzionego obrazu. Wciela się w gospodynię domową do wynajęcia. Zagadką pozostaje, dlaczego bohater wybrał akurat tę profesję? Po pierwsze nie tak znowu popularną w czasach PRLu, po drugie niemieszczącą się w socjalistycznym światopoglądzie.
Wydawałoby się, że to tylko rozrywkowe qui pro quo z peerelowskim tłem, ale to qui pro quo odsłania jednocześnie stereotypy genderowe, ujawnia “nieporozumienia” sugerujące nieheteronormatywne relacje seksualne. Dzięki temu mamy okazję zobaczyć kilka scen quasilesbijskich, ktore odsłaniają powszechne rozumienie nieheteronormatywnych kobiet. Widzimy to za sprawą dziewczyny spotkanej przez Marysię w parku. Młoda kobieta z niezdrową ciekawością podgląda czułości między Marią a jej żoną, ze wścibstwem dopytuje o szczegóły relacji i oczywiście pada klasyczne pytanie: jak wy to robicie? A wszystko w egzaltacji, która przypomina fascynację “niemoralnością” obserwowaną zza firanki.
“Poszukiwany poszukiwana” niespodziewanie dzięki formule “śmiech z podtekstem” w zjadliwej ironii i kpinie z peerelowskiej rzeczywistości, w satyrze na narodowe przywary nadgryza heteronormę. Nie jest to wynik świadomego genderowego czy queerowego wyboru, to przypadek_ skutek uboczny, ale - jak się okazało - wyjątkowo zabawny i ważny w tęczowej historii.
**************
ODNOŚNIKI L*AW
Zmiennicy Stanisława Barei. Serial
KONTEKSTY & LINKI
TEKSTY
Film polski (opis)
Gender po polsku, czyli filmowe przebieranki. Culture.pl (artykuł)
