01.11.1973 Premiera filmu krótkometrażowego Ostatni liść w reżyserii Barbary Sass. która napisała też scenariusz. Filmowa adaptacja opowiadania O'Henrego o tym samym tytule. to melancholijna poetycka nowela o relacji między dwiema kobietami: starszą Zofią (Maja Komorowska) i młodszą – Janiną (Jadwiga Jankowska-Cieślak), której poważna, grożąca śmiercią, choroba stanowi dramaturgiczne i emocjonalne sedno opowieści. Jej metaforycznym znakiem są spadające za oknem liście.

Krótkometrażówka Sass to impresja o kobiecej zażyłości utkanej z niedomówień, której charakteru trzeba upatrywać w sposobie narracji, w atmosferze, w środkach wyrazu, w rysunku postaci.

Różnica wieku między bohaterkami może sugerować, że Zofia i Janina to matka i córka albo siostry, być może przyjaciółki, ale niewykluczone też, że kochanki. Najistotniejsze, że w każdym z przypadków związek kobiet jest silny zarówno w opowiadaniu O'Henry'ego jak i w filmie Barbary Sass, choć twórca i twórczyni inaczej kładą akcenty i innymi środkami opowiadają tę wieź. Reżyserka obrazem i klimatem oddaje kobiecą intymność, czułość, troskę. Ale w prostych gestach odsłania też sensualność relacji. Jak pisze Monika Talarczyk-Gubała w książce Wszystko o Ewie: "W pierwszej scenie kamera wędrującej za ręką starszej, która obmywa ciało rozgorączkowanej chorej mokrą chustką, najpierw uda, potem piersi, czoło.” 

Barbara Sass idzie dalej i sugeruje niemal jedność Zofii i Janiny, kiedy ujęcia tańczących bohaterek montuje naprzemiennie, jakby jedna patrzyła oczami drugiej, jakby były jednych wspólnym ruchem.

„Ostatni liść” to dość nietypowy - przez swą poetyckość - film w mocnej twórczości Barbary Sass, która wprowadziła do kina wizerunki kobiet dynamicznych, ostrych, bezwzględnych. Jednocześnie ta krótkometrażówka zapowiada liczne homoafektywne_homosensualne wątki w filmografii autorki „Krzyku”,„Debiutantki”,„Dziewcząt z Nowolipek”, przywołujące ideę lesbijskiego* kontinuum Adrienne Rich..

 *************

ODNOŚNIK L*AW

......

KONTEKSTY I LINKI
TEKSTY
Ostatni liść reż. Barbara Sass (opis) reż. Barbara Sass (opis)
Wszystko o Ewie Filmy Barbary Sass a kino kobiet w drugiej połowie XX wieku Monika Talarczyk-Gubała (opis książki)

WIDEO
Ostatni liść reż. Barbara Sass (cały film)